
Wat is Fysiotherapie op haptonomische basis?
Als volwassene ben je geen onbeschreven blad meer. Je hebt het nodige meegemaakt in het leven. Soms ben je daar sterker uit te voorschijn gekomen, soms zijn er nog littekens. Door onze ervaringen zijn we gevormd zoals we nu zijn, handelen, denken en voelen we op onze eigen specifieke manier. Dat maakt ons uniek. Sommige dingen kunnen we heel goed, in sommige dingen zijn we minder handig. Soms loopt een mens vast op een bepaald moment, komt niet goed meer uit de verf, of zou eigenlijk kwaliteiten nodig hebben om een bepaalde situatie aan te pakken, maar die zijn niet (meer) voorhanden. Zoals je tot nu toe dingen op je weg hebt aangepakt, heeft je veel opgeleverd. Het nadeel daarvan kan zijn dat het 'succes' je ook gestimuleerd heeft om het steeds weer zo te doen. Daarmee loop je het risico dat je 'gedragsrepertoire' steeds wat beperkter is geworden.
Verandering Wanneer je wilt veranderen, jezelf ontwikkelen, of weer los komen uit een situatie waarin je 'vast zit', moet je eigenlijk nieuw gedrag leren of ondergesneeuwde mogelijkheden van je zelf weer mobiliseren. Belangrijke stappen daarin zijn: • Inzicht in hoe je nu dingen doet en aanpakt en wat daarvan de consequenties zijn • Besluiten of je dat zo wilt blijven doen, of dat je wilt leren om het anders te kunnen • Ervaren, oefenen in ander gedrag • Je relaties tot anderen 'herijken' Wanneer jij wat anders gaat doet, heeft dat immers ook consequenties voor de relaties die je met anderen hebt.
Werkwijze In de haptonomische begeleiding wordt als belangrijkste sleutel in dit proces het je bewust worden van gevoelens gehanteerd, leer je de kracht van je voelend vermogen kennen én wordt je geleerd hoe je hiervan gebruik kunt maken in het dagelijks leven. De haptonomie gaat uit van het belang en de kracht gevoelens. Gevoelens spelen in ons leven een grote rol. Veel beoordelingen en keuzes die we maken zijn gestoeld op gevoelens. Of het nu de keuze van een partner is of de waardering voor iets wat we zien, horen of aanraken, ons gevoel bepaalt in belangrijke mate de betekenis, die we eraan hechten. We krijgen een bepaald gevoel bij situaties en mensen die we tegenkomen. Dat gevoel is van invloed op wat we gaan doen, op de keuzes die we maken en ook op de wijze waaróp we dat doen : als je kwaad bent dan zul je een situatie waarschijnlijk anders aanpakken, dan wanneer je bang bent. De manier waarop en de mate waarin we gevoelens die we hebben duidelijk maken naar onszelf en naar anderen toe, is belangrijk met betrekking tot de helderheid waarmee we communiceren. Voor non-verbale signalen (houding, beweging, klank van de stem e.d.) die iemand laat zien, zijn we als mensen heel gevoelig en deze signalen spelen altijd een belangrijke rol in communicatie. Ze komen voor een belangrijk deel voort uit de gevoelens die we op een bepaald moment hebben. We kunnen nog zo ons best doen om vriendelijk over te komen (bijvoorbeeld vanuit de gedachte dat het zo hoort, of omdat we geen ruzie willen), maar als we eigenlijk kwaad zijn, dan zullen we dat toch in onze houding, beweging en stem op een bepaalde manier laten blijken. Ervaring en inzicht in de rol die gevoelens spelen in ons leven geeft breedte en diepte aan de persoonlijke ontwikkeling. Haptonomie kijkt naar de mens in relatie tot zijn omgeving, waarbij zij zich vooral richt op het belang en de kracht van de gevoelens en hun invloed op denken en handelen, en omgekeerd: de invloed van denken en handelen op voelen. Aan de ontwikkeling van denken en handelen hebben we allemaal heel wat tijd besteed in ons leven. Van kleuterschool tot en met onze beroepsopleiding worden we onderricht in denken, weten en hoe je iets moet doen met die verworven kennis. In de 'kunde' van het voelen zijn we minder onderricht. Voelen lijkt iets te zijn wat gegeven is wanneer je wordt geboren en waar je vervolgens weinig meer aan hoeft te doen. Helaas hebben we op school geen vak als 'relatiekunde' gekregen. De haptonomie ziet het voelend vermogen van de mens als de basis voor intellectuele en contactuele kwaliteiten. Zij gaat ervan uit en heeft ondervonden dat voelend vermogen ontwikkeld en aangescherpt kan worden.
Hoe gaan we te werk? De begeleiding bestaat uit een combinatie van gesprekken, oefenvormen en aanraken. Bijvoorbeeld: vanuit een situatie die je hebt meegemaakt ga je samen met de therapeut bekijken hoe jij omgaat met druk, hoe jij je grenzen (meer, minder of niet) stelt, welke signalen in je lijf je daarbij kunt gebruiken. Door opgedane ervaringen in de begeleiding worden weer terug vertaald naar het dagelijks leven.
Wanneer kan haptonomie geschikt zijn? Haptonomie kan in heel veel verschillende situaties ondersteuning bieden. Enkele voorbeelden:
- Een gevoel van ontevredenheid,'niet uit de verf komen' • Het gevoel 'niet lekker in je vel te zitten' • Moeite met (op tijd) nee zeggen • Gevoelens van stress of overbelasting • Depressie • Relatieproblemen • Moeite om met conflicten om te gaan • Lichamelijke klachten • Begeleiding bij burn-out of reïntegratie
Fysiotherapie op haptonomische basis wordt vergoed volgens dezelfde regels als reguliere fysiotherapie.